معمای خاشقجی؛ ترامپ با عربستان چه می‌کند؟
دونالد ترامپ؛ رئیس جمهوری امریکا تهدید کرده که اگر روشن شود حکومت سعودی در ناپدید شدن جمال خاشقجی نقش داشته با «تنبیه شدیدی» روبرو خواهد شد.
آقای ترامپ گفته که این پرونده او را «بسیار آزرده و خشمگین» کرده است.
البته او احتمال لغو قراردادهای میلیاردی فروش اسلحه به عربستان را رد کرد.
جمال خاشقجی؛ روزنامه‌نگار سعودی منتقد حکومت عربستان، ۱۱ روز پیش پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول مفقود شد و سرنوشت او روشن نیست.
ناپدید شدن جمال خاشقجی انتقادهای گسترده‌ای را در سطح بین المللی برانگیخته و بسیاری گفته‌اند که حکومت عربستان باید در این زمینه پاسخگو باشد.
دونالد ترامپ در مصاحبه‌ای با شبکه خبری سی‌بی‌اس گفت حقیقت این ماجرا روشن خواهد شد.
او گفت لغو قراردادهای فروش اسلحه به عربستان را راه مناسبی برای «تنبیه» احتمالی عربستان نمی‌داند، چرا که نمی‌خواهد به فرصت‌های شغلی خلق‌شده با سفارش‌های بزرگ عربستان ضربه بزند.
آقای ترامپ گفت «راه‌های تنبیه دیگری» وجود دارد.
تهدید ترامپ پس از روزها تأخیر و تعلل و فشارهای مضاعف سناتوران امریکایی بر دولت او مبنی بر لزوم واکنش جدید و شدید واشنگتن علیه نقش ریاض در این پرونده صورت می گیرد.
این در حالی است که حتی همین واکنش نیز که به ظاهر سخت و جدی می آید، همه انتظارهای منتقدان سیاست ترامپ علیه عربستان سعودی و مطالبات اصلی و بنیادین گروه های فشار را برآورده نمی کند. آنها دست کم انتظار داشتند که ترامپ تا روشن شدن همه ابعاد پرونده خاشقجی، معامله بی سابقه ۱۱۰ میلیارد دالری فروش تسلیحات امریکایی به عربستان سعودی را معلق کند و رژیم ریاض را مجبور کند تا در این زمینه، به سرعت و مسؤولانه شفاف سازی نماید.
ترامپ اما آشکارا گفته است که او حاضر نیست این معامله را فسخ یا تعلیق کند؛ زیرا در آن صورت، به تعبیر او، رژیم سعودی، به روسیه و چین روی خواهد آورد!
این در حالی است که حتی وزیر امور خارجه انگلیس نیز در تماس با همتای سعودی خود، صریحا به او هشدار داده است که حفظ و ادامه رابطه، مشروط به حفظ «ارزش های مشترک» است.
با این حال، در اردوی امریکا اما جز همین موضع گیری نه چندان تند ترامپ، هیچ خبری از تمهیدات تنبیهی قوی و جدی علیه سعودی نیست. حتی در یکی از مهم ترین نشست های اقتصادی که به هدف جذب سرمایه گذاری خارجی به منظور تحقق اهداف بلندپروازانه ولیعهد سعودی موسوم به «چشم انداز ۲۰۳۰» در آینده نزدیک در ریاض برگزار می شود، با وجود اعلام انصراف مدیران بسیاری از شرکت های خصوصی و غول های رسانه ای حامی آن نشست از شرکت در آن، امریکا اعلام کرده است که در آن شرکت خواهد کرد!
این رویداد در کنار واکنش محتاطانه، آرام، دیرهنگام و مبهم ترامپ به این پرونده، نشانگر آن است که ترامپ حتی آماده است تا با لاپوشانی «مرگ» حاشقجی، با سران رژیم عربستان وارد «معامله میلیاردی» دیگری شود و به این ترتیب، آنچه سال هاست از آن به عنوان «ارزش های جهان متمدن» نام برده می شود را رسما زیر پا بگذارد.
سران ریاض نیز تا زمانی که راهی برای خرید ارزش های حقوق بشری غربی با دالرهای نفتی وجود داشته باشد، بی تردید نه تنها هیچ مسؤولیتی در قبال پرونده ناپدید شدن پرسش برانگیز جمال خاشقجی، بر عهده نخواهند گرفت؛ بلکه ماشین سرکوب و تضعیف و تصفیه منتقدان و خفه کردن صداهای مخالف و منتقد سیستم حاکم را با قدرت بیشتری راه خواهند برد و به این ترتیب، ارزش های مورد ادعای جهان به اصطلاح متمدن را با دالرهای بادآورده نفتی، به بازی خواهند گرفت.
با این حال، علیرغم رویکرد ریاکارانه ترامپ تاجرمسلک نسبت به این رویداد خوف‌انگیز و گستاخانه، هنوز این امید وجود دارد که سایر ملل آگاه و بیدار جهان، به سادگی با سرکوب و حذف و کشتار در روز روشن و با روش های به شدت وقیح و عمیقا گانگسترمآبانه یک رژیم قرون وسطایی سرکوبگر و ضد آزادی، کنار نیاید و به آسانی با حذف و ترور و انهدام چهره های مخالف و منتقد، خو نگیرد.
به این ترتیب، آیا ترامپ در پرونده خاشقجی نیز همانند دیگر رویکردهای خودخواهانه و منفعت‌اندیشانه اش، تنها خواهد ماند و در برابر یک جهان مخالف، منزوی خواهد شد؟ این پرسشی است که پاسخ به آن، مستقیما به عملکرد سایر ملت های جهان نسبت به معمای خاشقجی، بستگی دارد.
