قاچاق گسترده قالینهای ایرانی به بازار هرات و رکود صنعت قالین داخلی
قالینهای دستباف ولایتهای زون غرب کشور به ویژه ولایت هرات، هنوز هم بهخاطر ظرافت و رنگهای مرغوباش شُهرت جهانی دارند.
اما به نظر میرسد که کیفیت خوب قالینهای افغانستانی، قربانی نابسامانیهای امنیتی، سیاسی و اقتصادی چند دهه گذشته شدهاست.
مسئولان اتاقهای تجارت و صنایع هرات میگویند که قالینهای دستباف حوزه غرب کشور، با نام پاکستان وارد بازارهای جهانی میشوند.
سعد خطیبی، رئیس این اتاقها در گفتگو با خبرگزاری افق، به قاچاق گسترده قالینهای ایرانی به بازارهای هرات اشاره میکند که به گفته او، قالینهای ماشینی ایرانی، بازار فروش قالینهای افغانستانی را در بازارهای هرات، با رکود مواجه کرده است.
خطیبی تصریح کرد: «هماکنون برخی از بازرگانان در تبانی با مسئولان ادارۀ گمرک اسلام قلعه، قالینهای ماشینی ایرانی را بهنام کالاهای دیگر وارد بازارهای هرات میکنند.»
در این میان، انور رحمانی، رئیس ادارۀ گمرک هرات، وجود فساد در این اداره را رد نمیکند اما میگوید که در تلاش اصلاحات گسترده در ساختار این نهاد است.
هماکنون قالینبافان در ولایت هرات،وضعیت اسفناکی را سپری میکنند و خبری از فروش محصولاتشان در بازارهای جهانی نیست.
اسماعیل بهرامی، مرد میانسالی که زندگیاش با قالینبافی پیوند خورده است در صحبت با خبرگزاری افق گفت در سالهای اخیر وضعیت قالینبافی در زون غرب کشور خراب است.
او بیان داشت: «در گذشته من حدود ۳۰۰ شاگرد داشتم که در ۸۰ دستگاه قالینبافی کار میکردند اما امروز به دلیل عدم پشتیبانی دولت و نبود بازار فروش قالینهای دستباف، تنها ۳۰ شاگرد دارم.»
آقای بهرامی، آینده این صنعت را تاریک میبیند و میگوید در صورتیکه حکومت در راستای بازاریابی و حمایت از صنعت قالین اقدام نکند، بهزودی این صنعت به دست فراموشی سپرده میشود.
افزایش محصول گمرکی مواد خام وارداتی برای تولید و نبود دستگاه تولید تار، از جمله نگرانی جدی قالینبافان در زون غرب شمرده میشود.
محمد رسول فایق، رییس قالینبافان حوزه غرب کشور به افق گفت: «دستگاه تولیدی تار در کشور وجود ندارد و دولت محصول گمرگی مواد خام وارداتی برای تولید قالین را افزایش دادهاست و این ضربه سختی به پیکر قالینبافان وارد کرده است.»
او از دولت میخواهد که مواد خامی که در راستای تولید قالین استفاده میشود از گرفتن محصول گمرکی معاف کند تا این کار رونق بیشتری بگیرد.
با استناد به گفتههای رییس قالینبافان حوزه غرب کشور، هم اکنون ۲۰۰ نوع قالین در این حوزه تولید میشود اما میزان تولیدات آن نسبت به سالهای قبل، به مراتب کمتر میباشد.
بر بنیاد آمار ارائهشده از سوی مسئولان اتاقهای تجارت و صنایع هرات، سالانه یک و نیم میلیون مترمربع قالین در کشور تولید میشود که سهم ولایتهای حوزه غرب و به ویژه هرات، ۴۰ درصد این تولیدات میباشد.
آگاهان اقتصادی میگویند که هزینه بالای حملونقل، بازاریابی، هزینهبر بودن تهیه مواد اولیه، خدمات بعد از تولید مانند شستوشو و رفوگری از مشکلات عمده صنعت قالین در کشور شمرده میشوند.
عدم حمایت لازم دولت از این صنعت، در اختیار قرار ندادن زمین به صنعتکاران، کمکهای فنی و بازاریابی نیز در رکود صعنت قالینبافی کشور کمک کردهاست.