حامد کرزی شمشیر را برای متحد قدیمی اش امریکا از رو بسته است

حامد کرزی شمشیر را برای متحد قدیمی اش از رو بسته است؛ رییس جمهوری افغانستان درخواست دیدار ˈباراک اوباماˈ را که یکشنبه شب در سفری غیر منتظره وارد افغانستان شد، در پایگاه هوایی بگرام رد کرد و گفت فقط در کاخ ریاست جمهوری افغانستان حاضر به دیدار با وی است.

این خبر انعکاس گسترده ای در رسانه های جهان داشت، بدنبال آن یک مقام امریکایی به خبرگزاری فرانسه گفت که کشورش از این اقدام رئیس جمهوری افغانستان شگفت زده نشده است.

رابطه تیره اوباما و کرزی 

امریکایی ها حق دارند از واکنش کرزی شگفت زده نشوند ، چرا که آنان از عمق تیرگی روابط اوباما و کرزی آگاه هستند و تنش میان دو دولت تازگی ندارد.

کرزی از یک سال پیش شمشیر را برای متحد قدیمی اش از رو بسته است و امریکایی ها را متهم به تعرض به حاکمیت ملی افغانستان، مذاکره پنهان با طالبان، تلاش برای دور زدن دولت مرکزی، تقلا برای کسب منافع فردی و چشم طمع داشتن به منابع زیرزمینی افغانستان کرده است .

واشنگتن نیز از این که کرزی توافقنامه امنیتی میان آمریکا و افغانستان را امضا نکرد از دست وی عصبانی است.

رییس جمهوری افغانستان پیش از این درخواست رییس جمهوری امریکا را برای امضای پیمان امنیتی دو کشور نپذیرفت و امضای این پیمان را به پذیرش درخواست های کابل مشروط کرد که این به تیرگی روابط رئیسان جمهوری دو کشور انجامیده است.

کرزی که دوران ریاست جمهوری اش کمتر از یک ماه دیگر به پایان می رسد، پیش از این برقراری صلح و ثبات، تقویت نیروهای افغانستان و توسعه اقتصادی این کشور را مهم ترین پیش شرط های کابل برای امضای پیمان امنیتی با واشنگتن اعلام کرده بود.

کرزی در ˈلویه جرگهˈ افغانستان نیز که برای مشورت در خصوص پیمان امنیتی آمریکا و افغانستان برگزار شد، تاکید کرد آمریکا با افغانستان صادق نیست.

 نگاه اوباما به دولت افغانستان 

نگاه اوباما به دولت افغانستان با نگاه حمایتی دولت جرج بوش متفاوت است، در حالیکه در دولت بوش نگاه به افغانستان کاملا حمایتی بود و از حاکمیت موجود در افغانستان حمایت می شد و حتی به مشکلات و نقاط ضعف این دولت به دیده اغماض نگاه می شد. اما اوباما نشان داده که تا حدودی از این نگاه فاصله دارد و به نوعی به حاکمیت فعلی در افغانستان انتقاد دارد و آنچه که ˈناکارامدی و فساد در دولت و یا عدم همگرایی که در لایه های متفاوت افغانستان وجود داردˈ خوانده می شود را مورد انتقاد قرار می دهد.

 تنش میان وزیر دفاع امریکا و کرزی 

سابقه تنش میان دو کشور به یکی، دو سال گذشته برمی گردد، حدود یکسال پیش، چاک هیگل وزیر دفاع امریکا در سفر به افغانستان با واکنش دور از انتظاری مواجه شد، تنش میان حامد کرزی و مهمان آمریکایی تا بدانجا بالا گرفت که نشست مطبوعاتی مشترکی که به عرف دیپلماتیک میان مقام های دو کشور میزبان و مهمان صورت می گیرد هم ملغی اعلام شد.

هرچند بهانه لغو این کنفرانس مطبوعاتی مسائل امنیتی اعلام شد اما بر هیچ کس پوشیده نیست که سخنان تند و تیز کرزی در مقابل دوربین های خبرنگاران می توانست اختلاف میان دو طرف را بیش از پیش عیان کند.

مغز انتقادهای کرزی از سیاست های امریکا در افغانستان به جمله ای خلاصه شد که در آن امریکا را به مصالحه با طالبان در پشت پرده و تحریک حملات بیشتر در راستای توجیه حضور غرب در افغانستان متهم کرد.

فرمانده نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان بلافاصله هرگونه ارتباط مخفی میان امریکا و غرب با طالبان دور از چشم دولت مرکزی در افغانستان را رد کرد اما بر هیچ کس پوشیده نیست که زخم این انتقادهای آقای کرزی واکنش سیاسی کاخ سفید را به دنبال خواهد داشت.

برخی تحلیلگران موضع گیری های کرزی را واکنشی به نگاه انتقادی اوباما نسبت به دولت افغانستان ارزیابی کردند و ژست امریکا ستیزی کرزی را نوعی فرار به جلو و فرار از مسئولیت پذیری و مقصر دانستن امریکا تعبیر کردند.

 افغانستان بهترین نقطه برای پیگیری سیاست امنیت هسته ای امریکا

تعارض و تنش هایی از این دست تازگی ندارد و این دست اندازها تغییری در سیاست کلان امریکا ایجاد نمی کند ، چرا که افغانستان بهترین نقطه برای پیگیری سیاست امنیت هسته ای امریکا است .

حضور در افغانستان در واقع نزدیکی به قدرت های هسته ای هند، پاکستان، روسیه و چین و به ویژه کنترل نقل و انتقال هسته ای از پاکستان به دیگر نقاط جهان است که برای دولت امریکا حائز اهمیت زیادی است .

از این رو در ادامه سیاست تهاجمی بوش در افغانستان، اوباما نیز این کشور را از اولویت های جدی دولت خود اعلام کرده است .

سیاست امریکا در افغانستان در سه دهه گذشته با توجه به شرایط داخلی این کشور و نفوذ قدرت های خارجی همواره با فراز و نشیب هایی مواجه بوده است.

پس از 11 سپتامبر راهبرد امریکا در افغانستان وارد مرحله جدیدی شد. راهبرد امریکا در دوران بوش با تغییرات مواجه بود. عمده این تغییرات پس از اشغال عراق به وقوع پیوست. در دوران بوش، بحران عراق مرکز ثقل سیاست امریکا در این منطقه شد و توجه بسیاری از قدرت های منطقه ای و جهانی این بی توجهی موجب شد که افغانستان بستری برای رشد بیشتر افراط گرایی و تروریسم گردد.

با روی کار آمدن دولت اوباما، توجه امریکا بیش از گذشته به افغانستان و پاکستان معطوف شد. موضوع تروریسم و فعالیت های گروه القاعده همراه با ضعف دولت در افغانستان از بهانه های دولت امریکا برای مداخله در امور این کشورها است .

تصور دولت امریکا این است که فعالیت های القاعده و رشد تروریسم می تواند اقتدار جهانی این کشور را زیر سووال ببرد و اجازه ندهد که امریکا به مسائل مهم جهانی بپردازد.

بر این اساس، سیاست خارجی این کشور توجه خود را به افغانستان و پاکستان که گفته می شود زادگاه اصلی تروریسم است ، معطوف کرده است.

روابط ایالات متحده امریکا و افغانستان، فراز و فرودهای زیادی را تجربه کرده است. موضع گیری های رئیس جمهوری افغانستان طی یکسال گذشته، نشان می دهد که فضای سیاسی روابط دولت های امریکا و افغانستان در وضعیت جدیدی قرار گرفته است. آیا دوره ای جدید در روابط افغانستان و امریکا در راه است؟