یلدا؛ فرصتی برای دلتنگی‌های روایت ناشده افغان‌ها
طولانی ترین شب سال، راوی دلتنگی های روایت نشده شهروندان افغانستان به شمار می رود. شب یلدا شبی که جایگاه ویژه‌ای در آریانای کهن داشته است.
تجلیل از شب یلداپس از یک دوره رکود و خاموشی دوباره در حال شکل گرفتن است. در افغانستان نیز پس از سال‌ها سکوت و در سال‌های اخیر این شب به گونه‌ی چشم‌گیری تجلیل می‌شود.
در چند سال اخیر که شهروندان افغانستان زندگی تازه‌ی را آغاز کرده اند، همه چیز در حال تغییر است و فضای سنتی حاکم گذشته، تا حدودی شکسته شده است. این تابو شکنی تاجایی پیش رفته که تفریح و تفرج میان خانواده در فضای عمومی بر خلاف سنت های گذشته رونق گرفته است. دختران و پسران جوان نیز شب یلدا را تا نیمه‌های شب در کافه و رستوانت‌ها بصورت مختلط برگزار می‌کنند.
آمادگی‌ها در میان مردم خصوصا جوانان از روزهای گذشته برای تجلیل از شب یلدا و در کنارهم بودن حس می‌شد. دیشب در چندین کافه و رستوانت و مراکز فرهنگی و هنری در پایتخت و برخی شهرهای دیگر، از دراز ترین شب سال تجلیل شد.
در چند سال اخیر که فضای امنیتی بهتر شده، شب یلدا جوانانی زیادی را گردهم جمع می‌کند. شعر می‌خوانند، قصه می‌کنند و به شادی می‌پردازند. شب یلدا در سال‌های اخیر بیشتر از سوی مراکز فرهنگی هنری تجلیل می‌شود که علاقه مندان زیادی را دور هم جمع می‌کند.
در اکثر مناطق افغانستان، هنوزهم فرهنگ شاهنامه خوانی در شب یلدا مروج است. در سال‌های اخیر شاعران زیادی در وصف شب یلدا شعر سرودند که این اشعار توسط شاعران و علاقه مندان شعر و ادب در شب یلدا به خوانش گرفته می‌شود.
شب یلدا در سال‌های اخیر در افغانستان به گونه‌ی مختلفی تجلیل می‌شود. دراین شب طولانی که به آن شب چله نیز می‌گویند فصل خزان پایان می‌یابد و زمستان از راه می‌رسد.
در فرهنگ افغانستان ازشب یلدا تعابیری زیادی شده است و با مفاهم چندگانه تعیبر شده است و برخی آن را ستیز ظلمت و تاریکی با نور می‌دانند.
در بعضی گزارش‌ها امده است که مردم با بیدار ماندن، طلوع خورشید و سپیده دم را انتظار می‌کشیدند تا خود شاهد طلوع خورشید باشند.
زنینب پناهی شهروند کابل از جریان شب نشینی اش با دوستان اش در شب یلدا می‌گوید:« از روز‌ها پیش چشم در راه فرارسیدن شب یلدا بودیم و برای شب زنده داری این شب برنامه های متنوع‌ی را چیده بودیم.»
خانم پناهی می‌گوید: «ما همراه دوستان و خانواده تا پاس از شب بیدار بودیم. میوه های که در میان مردم رایج است که در شب یلدا می‌خرند را خریدیم و در کنار دوستان و خانواده کنارهم این شب را تجلیل کردیم. قصه شنیدیم و شعر خواندیم و فال حافظ گرفتیم.»
میرویس دیگر جوانی که به گفته خودش چندین سال است شب یلدا را درکنار دوستان شاعر و فرهنگی سر کرده است. شعر خوانده است و قصه کردند. میرویس به خبرگزاری افق گفت: در سال‌های اخیر این فضا در میان جوانان ایجاد شده است که همگی دور هم در یک کافه و یا مرکز فرهنگی گرد هم جمع شویم؛ شعر خوانی می‌کنیم و دوستان اهل موسیقی به نواختن موسیقی و آواز خوانی می‌پردازند.
صدها جوان کابلی و افغانستانی درشب یلدا گرد هم جمع شدند و از این شب تجلیل کردند. به هرصورت، چله و یلدا یک رسم باستانی است که در میان مردم ما پیشینه‌ی زیادی دارد.اکنون گرامی‌داشت از یلدا به گونه مدرن تری تجلیل می‌شود.
