روز جهانی عصای سفید و محرومیت نابینایان افغانستان
همه ساله در ۲۴ میزان از روز جهانی نابینایان و عصای سفید در جهان و افغانستان تجلیل می‌شود.
این روز در جهت اهمیت به نا بینایان، توجه به مشکلات و همسویی با آنها و ایجاد محیط‌های مناسب برای استفاده کنندگان از عصای سفید است.
در افغانستان اما، توجه جدی نهاد های کمک رسان دولت و غیر دولتی برای این قشر چندان چشم‌گیر نیست. آمار ها ممکن نادُرست تعداد نا بینایان در کشور را یک و نیم تا دو دصد اعلام کردند اما نزدیک به سه هزار تن از آنها قادر به خواندن و نوشتن هستند.
یک مقام وزرات صحت عامه کشور به رسانه‌ها گفته در افغانستان در حدود ۴۰۰ هزار تن نابینا وجود دارد.
با توجه به نبود امکانات برای نابینایان کشور، مشکلات جدی فرا راه آنها قرار دارد. اکثریت نابینایان در کشور از درس خواندن و مکتب رفتن محروم هستند. با همه‌ی این مشکلات، پارسال یازده نابینا در پایتخت کشور موفق شد‌ه‌اند برای نخستین بار گذر از کانکور ویژه نابینایان، وارد دانشگاه شوند.
افغانستان کشور بحرانی و جنگ زده است، زندگی هنوز برای شهروندان که از بینایی عادی برخوردار هستند هم چندان ساده نیست. در مورد نابینایان هم کاری در خور ستایشی انجام نشده‌است.
از این میان نابینایان هنوز از شرکت در انتخابات ریاست جمهوری محروم هستند و خط معین که برای نابینایان خوانا است طرح ریزی نشده‌است این یعنی هنوز شهروندان نابینا در کشور از حقوق اولیه شهروندی شان که شرکت در انتخابات است محروم هستند.
اما روز جهانی عصای سفید در افغانستان بصورت گسترده تجلیل نه‌می‌شود.
ﻋﺼﺎی ﺳﻔﯿﺪ از زﻣﺎن ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎدی ﺑﺮای ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﯾﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ. ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻧﻤﺎد ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﯾﺎن از اﯾﻦ ﻋﺼﺎ وﺟﻮد دارد، اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ رﻧﮓ ﺳﻔﯿﺪ ﺑﺮای ﻫﻤﮕﺎن ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻗﺎﺑﻞ روﯾﺖ اﺳﺖ، ﺑﺮای ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از ﺧﻄﺮاﺗﯽ ﮐﻪ ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﯾﺎن را ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، اﯾﻦ رﻧﮓ در ﺗﻤﺎم دﻧﯿﺎ ﺑﺮای ﻋﺼﺎی راﻫﻨﻤﺎی آﻧﻬﺎ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻋﺼﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده اﻓﺮاد ﻧﺎﺑﯿﻨﺎ و اﻓﺮادی ﺑﺎ اﺧﺘﻼﻻت ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد.
اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﺼﺎ ﺑﻌﻨﻮان وﺳﯿﻠﻪ ﮐﻤﮑﯽ دررﻓﺖ و آﻣﺪ ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﯾﺎن از ﻗﺮن ﻫﺎ ﭘﯿﺶ ﻣﺘﺪاول ﺑﻮده اﺳﺖ، وﻟﯽ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﺼﺎی ﺳﻔﯿﺪ ﺑﺸﮑﻞ اﻣﺮوزی و ﺑﻌﻨﻮان ﻧﻤﺎدی ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﻌﺪاز ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ﺑﺮﻣﯽ ﮔﺮدد.
در ﺳﺎل ۱۹۲۱ ﻣﯿﻼدی ﯾﮏ ﻋﮑﺎس اﻫﻞ ﺷﻬﺮ ﺑﺮﯾﺴﺘﻮل ﮐﺸﻮر اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﺎ ﻧﺎم ﺟﯿﻤﺰ ﺑﯿﮕﺰ ﮐﻪ در اﺛﺮ ﯾﮏ ﺳﺎﻧﺤﻪ ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داد، ﺑﺮای در اﻣﺎن ﺑﻮدن از ﺧﻄﺮ وﺳﺎﺋﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﮐﻪ در ﺧﯿﺎﺑﺎن ﻫﺎی اﻃﺮاف ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﯽ وی در ﺣﺎل رﻓﺖ و آﻣﺪ ﺑﻮدﻧﺪ، اﺑﺘﮑﺎر اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﺼﺎ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﻔﯿﺪ را ﮐﻪ ﺑﺮاﺣﺘﯽ ﺑﺮای ﻫﻤﮕﺎن ﻗﺎﺑﻞ دﯾﺪ ﺑﺎﺷﺪ را ﺑﮑﺎر ﺑﺮد.
ﭘﺲ از آن دو ﺗﻦ از ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻬﺎی دﮐﺘﺮ ﻧﺎول ﭘﺮی، رﯾﺎﺿﯿﺪان و دﮐﺘﺮ ﺟﺎﮐﻮﭘﺲ ﺗﻦ ﺑﺮوک، ﺣﻘﻮﻗﺪان ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ را در ﭘﺎﻧﺰدﻫﻤﯿﻦ روز از ﻣﺎه اﮐﺘﺒﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺎﻧﻮن ﻋﺼﺎی ﺳﻔﯿﺪ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﺎﻧﻨﺪ و اﯾﻦ روز را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روز ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﮐﻨﻨﺪ. در اﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﮐﻠﯿﻪ ﺣﻘﻮق اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻓﺮد ﻧﺎﺑﯿﻨﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻀﻮی از ﯾﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺘﻤﺪن اﻧﻌﮑﺎس ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
مواردی از این قانون به شرح زیر است.
۱- نابینایان حق استفاده از کلیه امکانات رفاهی معمول در جامعه را دارند. آنان حق دارند از پیاده روها، خیابان‌ها و ترانسپورت همگانی مانند طیاره، قطار، موتر، کشتی، امکان عمومی،مراکز تفریحی و مذهبی استفاده کنند اگر کسی در این موارد با نابینایان محدویت ایجاد کند مجرم شناخته می‌شود.
۲- دولت موظف است که نابینایان را به مشارکت عمومی در امور دولتی تشویق کند تا آنان به کار مشغول شوند.
۳ – راﻧﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮﻇﻒ اﻧﺪ ﻣﺮاﻋﺎت ﮐﺎﻣﻞ ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﯾﺎن را ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺒﻮر و ﻣﺮور، از ﻋﺼﺎی ﺳﻔﯿﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ، ﺑﻨﻤﺎﯾﻨﺪ.
اما در افغانستان هیچ امکاناتی رفاهی و آسایشی را برای آسودگی نابینایان در نظر گرفته نشده‌است تا نابینایان از آن بهرمند شوند.
در افغانستان امکانات و تسهیلات کافی برای نابینایان در نظر نگرفته‌اند به همین منظور نابینایان در کشور با مشکلات فروانی روبر هستند.
چندسال قبل برای اولین بار در هرات ماهنامه‌ی با کمک کمیسیون حقوق بشر و انجمن نابینایان هرات در این شهر مخصوص نابینایان زیر چاپ رفت. ماهنامه نابینایان به خط مخصوص نابینایان که قابل لمس چاپ می‌شد.
خط بریل، خطی است که در قرن ۱۹ میلادی،برای سهولت کار افراد نابینا و کم بینا در امر تحصیل و تعلیم و تربیت توسط لویی بریل فرانسوی ابداع گردید. پدر لویی بریل مُچی بود و لویی در گارگاه وی کار می‌کرد. روز وسیله مُچی به چشم وی برخورد کرد و در اثر این حادثه لویی از نعمت بینایی محروم شد. پس از آن، او در باره افرادی که از نعمت بینایی برخوردار نبودند، بسیار اندیشید و سرانجام به این فکر افتاد تا خط را بوجود آورد که افراد نابینا به وسیله آن ره راحتی به امر خواندن و نوشتن بپردازند. او پس از مدت‌ها موفق به ابداع خط بریل گردید که به نام وی بریل نامیده شد.
