سقوط دوباره قندوز و شرم‌ساری شرکای قدرت در بروکسل

 

دوسالگی حکومت وحدت ملی توام با شکست های پی هم نظامی در شمال و جنوب کشوربه همراه بود.سقوط قندوز و نقاط مهمی در هلمند، استمرار نظام را بیش از هر زمانی دیگر برای، غیر قابل باور ساخته است. دقیقا، سال گذشته در اوایل همین ماه، طالبان در قندوزعرض اندام کردند و برای مدتی قدرت و حاکمیت را در این شهر بدست گرفتند.

این سناریو، مجددا در سال‌گرد سقوط قندوز، این‌بار در آستانه نشست جهانی بروکسل، تکرار شد.

14569195_307759176268523_767971666_n

روز گذشته، خبر سقوط مجدد قندوز بدست طالبان سرخط رسانه‌ها شد. طالبان در حالی قندوز را به تصرف خود در آوردند که حضور جنرالان بلند پایه و پرآوازه ای که همواره در شبکه های اجتماعی در سیمای قهرمانان جنگ ظاهر می شود، نیز نتوانست کارساز باشد.

سقوط قندوز باعث شد که جنرال عبدالرشید دوستم، معاون اول ریاست جمهوری شخصا اتاق عملیات بازپس گیری قندوز را ایجاد و جنگ را رهبری کند.

محفوط الله اکبری سخنگوی منطقه شمال شرق پلیس، با ارسال خبرنامه‌ای گفته است که در عملیات مشترک نیروهای امنیتی کشور بیش از ۴۰ طالب در مناطق مختلف شهر قندوز کشته‌شده‌اند.

هنوز درگیری در مناطق مختلف شهر قندوز و به شکل خانه به خانه، جریان دارد. شمارزیادی از شهروندان این شهر در این جنگ به شدت آسیب دیده‌اند و از خانه های شان آواره شده اند؛ درحالی که هنوز آمار جنایات طالبان هنگام تصرف این شهر مشخص نیست.

سال گذشته جنگجویان این گروه، با تصرف قندوز دست به جنایات ضد بشری زدند و نهادهای مدافع حقوق بشر، کشتارهای قومی و نیز خشونت های این گروه را مصداق جنایات جنگی توصیف کردند.

پیروزی طالبان در قندوز هرچند موقتی بود اما برای این گروه یک دستاورد چشم‌گیر توصیف شده است.

با توجه به جنگ شدیدی که سال گذشته در قندوز جریان داشت و منجر به سقوط این شهر شد، مشخص است که نیروهای امنیتی محلی هنوز توان حفظ این شهر را ندارند ونیروهای ویژه افغان، باید از پایتخت و آن هم بعد از سقوط آن، اعزام شوند.

هنوزدلایل اصلی سقوط قندوز برای دومین بار متوالی، مشخص نشده‌است. درهفته های آتی روایت‏های متفاوتی از این شکست در رسانه ها درز خواهد کرد. اما واقعیت امر این ا‌ست که قندوز، یک شهر استراتژیک و مهم در حوزه شمال کشور محسوب می‌شود و تصرف این شهر، توسط طالبان که تا دوسال قبل در حوزه شمال افغانستان اندک جایی برای عرض اندام نداشتند حیاتی و نشان از قدرت گرفتن این گروه در این مناطق به حساب می‌آید.

12112368_1000012863352630_6427195813772241606_n
دیدار سال گذشته رییس جمهور از قندوز و تقدیر از فرمانده جنگ آن شهر جنرال مرادعلی مراد

از سوی هم، سقوط ولسوالی  ناوه در ولایت مهم هلمند همزمان با سقوط قندوز در شمال، نشان از تمرکز طالبان و استراتژی حساب شده جنگی این گروه در شرایط حساس کشور که سران حکومت به بروکسل رفته‌اند تا توجه کشورهای کمک دهنده را به افغانستان جلب کنند، مهم است.

آمارهای غیر رسمی که از تلفات سنگین نیروهای امنینی در جنگ با طالبان در نقاط مختلف کشور منتشر شده‌است درد ناک‌تر از سقوط قندوز و ولسوالی های هلمند در جنوب است. واقعیت امر این‌ست که سربازان ارتش تا آخرین قطره خون شان در برابر طالبان و جنرالان پاکستانی که حامی جنگ نبردهای اخیر هستند ریخته‌اند.

براساس برخی اظهار نظرها، آنچه که باعث می شود نیروهای امنیتی در میادین جنگ در برابر شورشیان مقاوت نتوانند بیشتر به مدیریت ضعیف جنگ مربوط می شود که این امر نشانگر عدم کفایت سران نهادهای امنیتی است.

از جانبی هم، پیمان شکنی دوستان بین المللی افغانستان نسبت به عدم تجهیز نیروهای زمینی و هوایی افغان یکی از دیگر دلایل نا کارایی نیروهای امینتی در شرایط دشوار جنگ به شمار می رود که پس ازگذشت یک ونیم دهه هنوز به سلاح های مدرن روز، دسترسی ندارند.

یک سال از اولین سقوط قندوز بدست طالبان می‌گذرد و روز گذشته، این سناریو مجددا تکرار شد. اما سران حکومت وحدت ملی، هنوز سیاست جنگی مشخصی در برابر طالبان در شمال و جنوب ندارند. بدون شک سقوط مجدد قندوز برای سران حکومت در نشست بروکسل سنگین و گران تمام خواهدشد.

سقوط ولسوالی ناوه در هلمند پایتخت تریاک افغانستان، سقوط مجدد قندوز بعنوان قلب شمال شرق، می تواند فرجام توافقنامه ای باشد که بین سران حکومت وحدت ملی برای مشروعیت بخشیدن ریاست اجرایی (نخست وزیری) و عدم برگزاری لویه جرگه و تغییر قانون اساسی، اداره کردن دو ولایت مهم کشور توسط سرپرست، مصرف نکردن بودجه وزرات خانه‌ها، به امضا رسیده است. مسلما این همه از مواردی اند که باید رهبران حکومت وحدت ملی در کنفرانس بروکسل روی آن‌ها را سرپوش بگذارند و بازهم برای دنیا و مردم افغانستان دروغ بگویند.

از جانبی دیگر، سقوط قندوز پس از گذشت یک هفته از امضای توافق‌نامه صلح دولت با گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی صورت می گیرد. کارشناسان و سران حکومت به این باور بودند که پیوستن حزب اسلامی به صلح، مشوقی خواهد بود برای از سرگیری گفتگوها با طالبان و استمرار پیمودن راه دشوار صلح.

اکنون علی‌رغم حضور داعش در کشور و پیوستن حزب اسلامی درچارجوب نظام، طالبان همچنان به دنبال تثبیت موقعیت خود در مناطق شمال و جنوب هستند. از همین رو ضعف مدیران جنگ نه سربازان کشور، حضور ستون پنجم دشمن در درون دولت دگرگونی کنونی را در شمال بوجود آورده‌است.

شکست های پی در هم شمال و جنوب، مسئله وابستگی بیشتر افغانستان به حضور نیروهای خارجی را بیش از هر زمانی دیگری تقویت می کند.

سقوط قندوز درآستانه نشست مهم بروکسل که برای افغانستان حیاتی شمرده می‌شود یک شکست به تمام معنی شمرده می‌شود. این‌که چه کسانی در شکست اسفناک قندوز دست دارند خیلی مرموز است و این سقوط تلنگری به دولت افغانستان و حامیان غربی آن که ممکن در نشست بروکسل تصمیمات تازه ای در مورد کمک های اقتصادی به این کشور را اتخاذ کنند به شمار می رود.

بدون شک سقوط قندوز یک‌بار دیگر هشداری خواهد بود برای همه کشورهای کمک دهنده به افغانستان و پیروزی های موقتی طالبان، زمنیه‌ی تمدید حضور سربازان خارجی را در افغانستان فراهم خواهد کرد.

اکنون باز پس گیری قندوز برای رهبران حکومت وحدت ملی تبعات سنگینی در پی خواهد داشت. تبعاتی که بسیار دشوار تر از تصرف دوباره قندوز است؛ آن‌هم در آستانه نشست مهمی چون بروکسل.

مطالب مرتبط