گفتگوها در باره صلحی که آمدنی نیست
علیرغم شدت جنگ و نا امنیها در افغانستان و تشدید حملات تروریسیتی در پایتخت، در گوشه ای دیگر شهر، یکنهاد خارجی سران سیاسی و نمایندگان مردم را زیر یک سقف جمع کرده تا راه برون رفت از جنگ را بیابند و طالبان را در چرخه قدرت سیاسی کشور دخیل کنند. چیزی که نزدیک به ۱۵ سال است ادامه دارد. وهیچ روزنهای در این خصوص گشوده نشده است.
گفتگو های صلح از قطر شروع تا کابل و از کابل تا اسلام آباد در گردش است؛ صلحی که در بیش از یکدهه گذشته با میانجیگری امریکا، روسیه، چین و هند و تلاشهای شورای عالی صلح هر کدام به نحوی با بنبست مواجه شده است.
اکنون نهاد کانادایی پگواش در کابل عدهی از چهره های تاثیر گذار سیاسی و ملی را گرد هم جمع کرده و پیرامون چگونگی کشاندن طالبان به میز مذاکره، نشستهای مشورتی دایر میکند.
گفته میشود که نتایج نشست به طالبان نیز داده شده اما تاکنون جوابی نگرفته اند. نهاد پگواش دیروز دوشنبه ۱۵ سرطان نشتی زیر عنوان حمایت از پروسه صلح افغانستان، با حضور عدهی از نمایندگان پارلمان، بزرگان قومی ، علما، زنان، فعالان مدنی از بیست و چهار ولایت کشور برگزار کرد.
پگواش که از عمرش در کابل فقظ شش ماه میگذرد تا کنون چندین نشست در راستای چگونگی پیشبرد گفتگو های صلح با اعضای جامعه مدنی و شخصیت های سیاسی و دولتی در داخل و خارج از کشور رایزنی کرده است.
وحید مژده آگاه سیاسی و از چهره های سابق نزدیک به طالبان به خبرگزاری افق گفت:« پائولو کوتا راموسینو رئیس موسسه پگواش به کابل آمده و با متنفذین و بزرگان سیاسی از چندین ولایت کشور در کابل گرد هم جمع شدند و یک طرح را در مورد صلح در افغانستان را به مشوره گذاشتند. به گفته مژده این طرحرا به طالبان هم پیشکش کرده اند و تصمیم داشتند که با بعضی از حلقات دیگر نیز شریک کنند.»
به باور مژده طرح ارائه شده یک طرح ابتدایی است و باید هر دو طرف قضیه نظرات خود را بدهند و بعد از تبادل نظر با حضور شخصیت های تاثیر گذار اصلاح گردد.
وحید مژده میگوید طرح ارائه شده نتیجه چندین ساله صحبت و مذاکره با طالبان وجهتهای مختلف بوده است. در نشست اخیر پگواش در قطر طالبان مسائل را مطرح کردند که دغدغه های که از جانب سیاستمداران افغان مطرح شده را در نظر گرفتند. از جمله گفتند که انحصار قدرت در افغانستان دیگر نهمیتواند نتیجه بدهد و حکومتی که بوجود میآید باید مورد تائید همه باشند.
سیاستمداران افغان که در این نشست حضور داشتند پرسیدن در صورتکه شما چنین چیزی را میخواهید آیا شما با سیاستهای رقابتی باور دارید؟
طالبان در پاسخ گفتند که این در نتیجه مذاکرات آینده تعیین میگردد در زمینه های دیگر هم پرسشهای بسیار جدی از طالبان مطرح شد از جمله خانمهای که در نشست حضور داشتند در مورد حقوق زنان در آینده سوالاتی مطرح کردند. طالبان نیز گفتند آنچه که در گذشته اتفاق افتاده مربوط همان زمان بوده نه حالا و در آینده.
آنچه در طرح جدید که از سوی نهاد پگواش مطرح شده نتیجه چندین سال مذاکره و رایزنی بوده از آن جمله موضوع بسیار مهم که در این نشست مطرح شده سرنوشت مناطق است که تحت کترول دولت است و مناطق که تحت کنترول طالبان است در صورتکه کفتگوها به نتیجه نرسد سرنوشت و اداره آن چه خواهد شد.
یکی از چند نظر این بود که دولت مناطق تحت کنترول خود را اداره میکند طالبان مناطق تحث کنترول خود را و آتش بس صورت میگیرد تا گفتگوها شروع دولت تشکیل گردد.
خیلی از دوستان و حتی خود طالبان با این نظر مخالف بودند و میگفتند که این خود، نوع تجزیه افغانستان را نشان میدهد نظر طالبان این بود که اگر یک حکومت موقت بوجود بیاید. اینها موضوعات بود که بصورت ابتدایی درنشستهای قبلی مورد بررسی و بحث همه جانبه قرار گرفته است.
به گفته آقای مژده تا حالا هیچ گفتگوی صلح میان حکومت و طالبان صورت نگرفته است آنچه که صورت گرفته بیشتر ابتکاراتی بوده که از سوی نهادها و موسسات انجام شده است. نخستین باری که این گفتگوها آغاز شد از سوی رهبر مسلمان کشور جاپان بود و بعد از آن موسسات دیگر این کار را انجام دادند.
آقای مژده میگوید گفتگوهای صلح با وضعیت موجود ره بجای نخواهد برد طالبان بارها گفته اند که امریکایی ها وعده های که به این گروه داده عمل نکرده است و در نخستین مذاکرات طالبان با امریکایی ها در کشور آلمان بحث روی اینبود که دفتر طالبان در قطر بازگشایی شود و طالبان از طریق همین آدرس گفتگوهای صلح را دنبال خواهد کرد. و از همین دفتر گفتگویی رو در رو را با جانب امریکایی هم آغاز کنند
تا زمانیکه امریکایی ها در موقف خود تغییر جدی وارد نکنند گفتگوهای صلح با طالبان صورت نخواهد گرفت.
نشست پگواش در مورد گفتگو های صلح دولت افغانستان با طالبان، چند ماه پیش در کشور قطر برگزار شده بود که در آن نمایندگان دفتر سیاسی طالبان و حدود 40 نفر از کابل حضور داشتند.
مهمترین خواسته های طالبان مبنی بر پیشبرد گفتگوهای صلح با دولت افغانستان خروج کامل نظامیان خارجی از کشور است چیزی که تا حالا نه از جانب کشورهای خارجی پذیرفته شده و نه از سوی دولت افغانستان.
دید حکومت افغانستان در مورد گفتگوهای صلح باطالبان چندان خوشبینانه نیست دیپلماتهای افغان به هر دروازه که احساس میکردند صلح در درون آن است زدند سرخورده و باشکست بازگشتند.
در شرایط جدید، جنگ با کابل، پُشت دروازه های ارگ و وزرات دفاع رسیده است در یک شبانه روز گذشته چندین حمله در مناظق محافظت شده شهر کابل راه اندازی شد نزدیک به 30 نفر کشته و بیش از صد نفر دیگر زخمی شدند
خطر سقوط چندین ولایت نیز دور از واقعیت نیست و اینکه استراتژی حکومت در قبال گروه های تروریستی مثل طالبان از این بعد چه خواهد بود نا معلوم است.