«کهنه و نو» هایی که لیلام می شوند

کابل شهری با بیش از 5 میلیون جمعیت. شهری که پُر است از تناقض در زندگی و فاصله طبقاتی که به ‌یک نحوی همه را از هم جدا کرده است.

فاصله ا‌ی که با هیچ چیز مقیاس و اندازه نه‌می‌شود با همه‌ی این فاصله‌های طبقاتی همه ما شهروندان یک کشور مصرفی هستیم همه به‌نحوی لباس های خارجی می‌پوشند. نو یا کهنه فرقی نه‌ می‌کند.

‍با این حال سراغ خیلی‌ها را از آدم های شیک و اتو کشیده را نیز می‌شود از بازار های دست دوم (لیلامی) گرفت. سینما پامیر قلب بازار کابل است. نبض این بازار در دستان لیلامی فروشانی است که مشتریانی از همه قشر جامعه دارند.

بازاری که بلندترین و قدیمی ساختمان‌های کابل را در خود جای داده ساختمان‌های که اکثرا دیگر کسی درون آن نفس نه‌می‌کشد و اکنون با توجه به موقعیت تجاری خوبی که دارد مخروبه‌ی بیش نیست. ساختمان‌های بلند که با معماری اصیل افغانستانی ایستاده اند و نشان گلوله‌های سال‌های جنگ را همچنان روی صورت‌شان دارند.

زیر ساختمان‌های زخمی و مخروب دکان‌های است که لباس‌های دست دوم خارجی می‌فروشند جلوی دروازه های این دکان‌ها کراچی‌های انبوه از لباس‌های است که قیمت و کیفیت‌اش به مراتب کم‌تر از اجناس داخل دوکان است این‌ها نیز مشتریان خود را دارند.

حومه سینما پامیر نیز مارکیت‌های بزرگی است که لوازم صوتی و تصویری و آلات موسیقی خارجی، کفش و خیلی از لوازم کار آمد خانه و دفتر را می‌فروشند. شاید این اجناس در بازار های نو، قیمتش سرسام آور باشد و خیلی از کسانی‌که شوق خرید این اجناس را داشته باشد توان مالی آن‌را ندارند.

در افغانستان همه چیز لیلامی و مُستعمل اش در بازار ها وجود دارد هم خارجی و هم اجناس داخلی ازلباس‌های مارک‌دار و ساده خارجی گرفته تا کتاب و تابلو. حتی چیزهای را در بازار لیلامی پیدا می‌کنی که احتمالا طی یک مدت کوتاه به‌بازار کهنه فروشان آمده اند و غبار روزگار را تجربه نه‎‌کرده است.

ظاهر 47 سال سن دارد از 15 سالگی وارد بازار لیلامی شده اکنون او از همین واردات کالای لیلامی در مقام یک تاجر قرار گرفته است.

ظاهر درهمین موقعیت سینما پامیر 4 دکان لباس فروشی زنانه و مردانه دارد که در هر دکان اش 4 نفر کار می‌کند و به‌نحوی او جدایی از کسانی‌که روی بازار برایش جنس می‌فروشد برای 20 نفر در همین 4 دُکان اشتغال فراهم کرده است.

محمدعلی که نزدیک به 10 سال است فروشنده لباس لیلامی است می‌گوید در یک‌سال اخیر که بازارهای افغانستان با رکود بی سابقه‌ی روبرو شده بازار لیلامی هم از وضعیت مستثنا نیست.

به گفته‌ محمد علی مشتریان دکان او اکثرا کارمندان دولتی و موسسات خارجی هستند که لباس های دست دوم خارجی را ترجیح می‌دهند تا لباس‌های نو که اغلب از چین، پاکستان، ایران وارد می‌شود.

گذشته و قدمت واردات کالای دست دوم “لیلامی” به درازای دور دیر می‌رسد شاید به همین دلیل است که مردم  حساسیت‌ی در مقابل آن‌ ندارند. و خرید اجناس لیلامی در افغانستان  به مرور زمان به‌یک امر معمول و شبیه یک فرهنگ تبدیل شده است.

در این میان جوانان را در بازار لیلامی بیشتر از دیگر شهروندان به چشم می‌خورد.

شکیلا دختر 18 ساله است که برای خرید لباس لیلامی از منطقه مکرویان 2 آمده است او می‌گوید اگر برای خرید کالای لیلامی وقت بگذاری و دقیق بگردی لباس‌های خوب با مارک معروف و را در همین بازار کابل با قیمت مناسب می‌توانی پیدا کنی.

حفیظ، جوان دیگر از فروشندگان لیلامی در بازار سینما پامیر می‌گوید بسته های لباس لیلامی را از پاکستان وارد می‌کنیم و بیشتر تاجر های که در این‌کار سابقه دارند وارد می‌کنند به گفته حفظ قیمت اجناس که می‌فروشد از 5 افغانی شورع می‎‌شود تا 600 افغانی هم جنس دارد.

تهیه کالای لیلامی در افغانستان تنها به پوشاک محدود نه‌شده است، بلکه در هرجای ازشهر می‌شود رد پای از لیلامی را دید. شاید عمدتا ترین بازار کلان اجناس لیلامی را در بازار موتر جست‌جو کرد که عمده‌ی بازار اقتصادی افغانستان را تویوتا های چاپانی دست‌دوم تشکیل می‌دهد.

اما لباس چیزی است که ضروت همه است و در هر سطح از اقتصادی که قرار داشته باشی ناچاری تن‌ات را بپوشانی به همین جهت است‌که بازار لباس‌های لیلامی نسبت به بقیه اجناس لیلامی داغ و شلوغ است.

اما به همین راحتی هم نیست وقتی اشتغال نباشد و سطح در آمد مردم نزول کند بازار خرید و فروش همه کالاها کساد می‌شود. از جانب دیگر بازار فروش لباس‌های لیلامی هم فصل دارد در بهار و خصوصا تابستان بازار فروش این کالا نه تنها که رونق ندارد بلکه رنگ از رخ پریده است و کسی سراغ از این مراکز را نه‌می‌گیرد.

حدود دوسال است که  ازعمر حکومت وحدت ملی می‌گذرد در این دوسال از برکت این حکومت بازار کار و در آمد به پایین ترین سطح فروکش کرده است. سایه اختلافات درون حکومتی بر بازار کار و تجارت نیز سایه افگنده است.

توریالی دیگر وارد کنده کالای لیلامی می‌گوید در طول این دوسال کار واردات کالای لیلامی را بدلیل تقاضای کم کاهش داده است به گفته او از 7 فروشنده که در دُکان‌هایش و روی بازار داشته 3 نفر ازاین فروشندگان را به دلیل کم رونقی بازار جواب کرده است.

به باور توریالی از آغاز رقابت‌های انتخاباتی گذشته، نفس بازار گرفت و همه چیز رو به سراشیبی حرکت کرد. و بعد از ججنال‌های انتخاباتی تا امروز خبری از رونق و فروش خوب، نیست.