سونامی اعتیاد در افغانستان؛ بیش از 3.5 میلیون معتاد

افغانستان از جمله کشورهایی است که پس از چندین سال جنگ و درگیری نزدیک به چهارده سال را در مسیر عبور از بحران و نا امنی، سپری کرده است اما در بسیاری از موارد، با چالش های جدیدی روبرو شده که هیچ برنامه ای برای حل شان، ارایه نشده است.

مقامات دولت افغانستان می گویند که مواد مخدر و اعتیاد از جمله چالش هایی اند که پس از این در اولویت های برنامه های حکومت قرار دارد اما، به نظر می رسد که این صحبت ها در حد یک ادعا باقی خواهد ماند.

اگرچه به تازگی دولت افغانستان با ایجاد یک کمپ درمانی، شماری از معتادان را برای مداوای بیماری شان به آنجا منتقل کرده، اما آمارها نشان میدهد که مبارزه با این پدیده شوم اجتماعی نیاز به یک مبارزه جدی فرهنگی دارد.

روز گذشته، همایشی زیرنام هفته بسیج ملی مبارزه با مواد مخدر در کابل برگزار شد که شماری از مقامات افغان، درآن سخنرانی کرده و به دادن آمارهایی در این باره پرداختند.

آنچه که در صحبت های مقامات هنوز هم گنگ و ناپیداست، بحث ارایه راه‌حل های عملی برای مبارزه با گسترش روز افزون اعتیاد در افغانستان است؛ مساله ای که هنوزهم بر سر میز مدیران ارشد نهادهای مسوول در کشور، قرار نگرفته است.

وزارت مبارزه با مواد مخدر، مرکز عدلی و قضایی مبارزه با جرایم مربوط به مسکرات و مواد مخدر و معینیت مبارزه با مواد مخدر درچوکات وزارت داخله و چندین نهاد دیگر برای ریشه کن کردن معضل مواد مخدر در افغانستان، فعالیت دارند اما آمارهای ارایه شده، نشان میدهند که این ادارات چندان موثریتی در کار مبارزه با کشت و تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان نداشته اند.

سرور دانش، معاون دوم ریاست جمهوری افغانستان روز گذشته، تاکید کرد که یکی از دلایل گسترش کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان، پولی است که از این مسیر به جیب گروه های شورشی و مخالف مسلح دولت می رود و بهمین دلیل، برخی مناطق به شکل عمدی نا امن می شوند تا اینکه گروه های شورشی بتوانند به کارشان که همان تولید و قاچاق مواد مخدر است، برسند.

آقای دانش تنها صورت مساله را در سخنرانی روز گذشته اش بیان کرد و از ارایه راه حل ها، اقدامات دولت و نیز راه‌کارهای اساسی مبارزه با این پدیده شوم، چیزی نگفت.

با این حال، سلامت عظیمی، وزیر مبارزه با مواد مخدر در همایش هفتۀ بسیج ملی مبارزه با مواد مخدر در کابل، با ارایه آمار معتادان به مواد مخدر در افغانستان گفت که سن مصرف‌کننده‌گان این مواد در حال کاهش است و جوانان و کودکان شدیداً در معرض این بیماری مهلک قرار دارند.

این وزیر کابینه حکومت افغانستان، فقر، گرسنگی، بیماری، بی‌سوادی، سطح پایین آگاهی مردم از زیان‌های مواد مخدر، مهاجرت‌های متواتر، کم‌توجهی خانواده‌ها در تربیت فرزندان، ناامنی و جنگ را از علت‌های اصلی روآوردن جوانان به مواد مخدر عنوان کرد.

به گفتۀ او، تجارت غیرقانونی مواد مخدر از طریق افغانستان میلیون‌ها دالر درآمد دارد و شبکه‌های مافیای بین‌المللی مواد مخدر تلاش می‌کنند بر شمار معتادان بی‌افزایند تا سود بیشتری به‌دست آورند.

وزیر مبارزه با مواد مخدر افغانستان در عین حال می‌‌افزاید، افغانستان ۶۵ درصد از کشت کوکنار در جهان را به خود اختصاص داده که 11 درصد کاهش را نشان می‌دهد.

براساس برخی گزارش‌ها، میزان مصرف مواد مخدر در میان جوانان و شهروندان افغانستان، بیشتر از چیزی است که وزارت مبارزه با مواد مخدر ارایه کرده است. بی توجهی دولت به فرهنگ سازی در باره ضررهای مواد مخدر، چالش های فراروی حکومت کنونی و نیز فساد گسترده در ادارات مربوطه از مواردی است که همیشه در افغانستان به شکل پنهان، باقی مانده و قدرتی نیست تا به آن رسیدگی کند.

در میان مقامات افغانستان که تلاش کرد تا پرده از راز حمایت مقامات دولتی از مافیای مواد مخدر افغانستان بردارد، تنها نام علی احمد جلالی در برخی رسانه ها، ذکر شده است که او هم، با طرح این مساله، از قدرت در افغانستان برای همیشه کنار رفته است.

آقای جلالی چندسال پیش گفت که تصمیم دارد لیستی از مقامات دولتی که در کار قاچاق مواد مخدر دست دارند را معرفی کند؛ امری که هیچ‌گاه تحقق نیافت.

با این حال، گسترش روز افزون اعتیاد در میان جوانان را به وضوح می توان در کوچه و پس کوچه های شهرهای بزرگ افغانستان مشاهده کرد.

این معضل می تواند در سال‌های آینده یکی از چالش های جدی دولت مردان افغانستان باشد و هزینه های زیادی را نیز بردوش مردم افغانستان بگذارد.