منازعه‌ی تورخم و بازخوانی قرارداد امنیتی کابل- واشنگتن
شماری از کارشناسان در باره منازعه تورخم میان پاکستان و افغانستان و نقش امریکا در این رویداد، می گویند که پاکستان بعنوان دروازه سیاست خارجی امریکا است و این کشور در قبال پاکستان، تعهدات مختلفی دارد و بعید است که قرارداد امنیتی میان کابل- واشنگتن را عملی سازد.
به باور این صاحب نظران، امریکا با امضای قرارداد امنیتی با افغانستان متعهد شده است که در قبال تجاوز کشورهای همسایه به خاک افغانستان، بی تفاوت ننشیند اما در رویداد تجاوز نظامیان پاکستانی به خاک افغانستان در تورخم، امریکا واکنش مناسبی در این باره از خود نشان نداده است.
شماری از نمایندگان مجلس افغانستان نیز در واکنش به حملات نظامی پاکستان در تورخم گفتند که حامیان جهانی افغانستان از جمله امریکا باید کابل را در قبال حفظ تمامیت ارضی اش یاری کند.
در چند روز گذشته، حمله نظامیان پاکستان به مناطق تحت حاکمیت افغانستان، تنور مباحث مربوط به پیمان امنیتی کابل- واشنگتن را داغ کرده است و شماری از اعضای مجلس نمایندگان گفته اند که باید در این پیمان تجدید نظر صورت گیرد چرا که ناتو و امریکا نه تنها که به خواست افغانستان مبنی بر حمایت از تمامی ارضی افغانستان، جواب مثبت داده اند که حتی اعلام کرده اند در این مورد، مداخله ای نمی کنند.
براساس مفاد پیمان امنیتی میان امریکا و افغانستان بخصوص ماده ششم، اشاره شده است که ایالت متحده هر نوع تجاوز خارجی و تهدید علیه حاکمیت ملی، استقلال سیاسی و تمامیت ارضی افغانستان را با نگرانی شدید موردتو جه قرار می دهد و این کشور می پذیرد که تجاوز نظامی علیه حاکمیت ملی و استقلال سیاسی و تمامیت ارضی افغانستان تجاوز علیه ثبات افغانستان و ثبات منطقه است و صلح و ثبات منطقه ای و بین المللی را با خطر مواجه می سازد. براساس این پیمان، دو طرف در مواقع تجاوز خارجی علیه افغانستان و یا تهدید به تجاوز خارجی، مشورت های لازم را به منظور اتخاذ روش های جامع در برابر آن به عمل می آورند.
با این همه، سخنگوی وزیر امور خارجه امریکا اعلام کرده که واشنگتن برای حل منازعه تورخم اقدامی نمی کند بلکه این معضل باید از سوی مقامات هر دو کشور حل و فصل شود.
با این حال داکتر لطیف نظری استاد دانشگاه و کارشناس مسایل سیاسی، در گفتگو با خبرگزاری افق گفت که دولت امریکا در پیمان امنیتی با افغانستان تعهد سپرده که در برابر تجاوز خارجی در کنار دولت و مردم افغانستان باقی خواهد ماند و منافع و دفاع مشترک را مورد توجه قرارخواهد داد.
به گفته‌ی آقای نظری در پیمان امینتی تذکر رفته است که هر نوع خشونت‌های تروریستی که پایگاهی در خارج از مرز افغانستان داشته باشد و مورد حمایت یک کشور دیگر قرار گرفته باشد یک عمل تجاوز ارزیابی می شود و امریکا مسئولیت دارد تا در کنار دولت افغانستان از تجاوزی که نسبت به تمامیت ارضی افغانستان صورت گرفته دفاع کند.
او گفت:«پارلمان و حقوق‌دانان و جامعه سیاسی افغانستان براین حقیقت واقف هستند که بعد از امضای توافقنامه امینتی کشور با امریکا نه تنها که اوضاع امنیتی درافغانستان بهبود نیافته است بلکه امریکایی‌ها در راستای تجهز نیروهای امنیتی افغانستان و آموزش کیفی شان، گامی عملی بر نداشته است».
نظری تاکید کرد که سیاست دوگانه و متناقض امریکا در قبال افغانستان باعث شده است که گروه های تروریستی در افغانستان رشد کند.
به گفته آقای نظری افکار عمومی و مجلس نمایندگان آمادگی روند تجدید نظر در مورد امضای پیمان امنیتی افغانستان با امریکا را دارد تا دراین مورد تجدید نظر صورت گیرد.
اینکه چرا خیلی از کارشناسان می گویند ایالت متحده امریکا یک سیاست دو پهلو و متناقض را در قبال افغانستان بازی میکند لطف نظری گفت:« امریکا و پاکستان روابط دیر پا دارند و پاکستان در دوره جنگ سرد متحد امریکا بوده و در حال حاضر هم پاکستان یک ذخیره سود مند و استراتژیک و قابل اهمیت برای امریکا در منطقه جنوب آسیا است و حتی از پاکستان در شماری از محافل سیاسی و رسانه ای امریکا، بعنوان دروازه گشایش سیاست خارجی امریکا به طرف آسیای مرکزی یاد می شود. به همین جهت امریکا حاضر نیست در مناقشات افغانستان و پاکستان خود را دخیل کند و این کشور با این رویکرد، به تعهداتش درقبال پیمان امنیتی با افغانستان تخطی می کند».
