کامپیوترها در آینده از حقوق بشری برخوردار خواهند شد

به گزارش افق به نقل از تابناک٬ شاید این تیتر و این موضوع برای همه ما کمی عجیب و شگفت آور باشد اما واقعیت آن است که با توجه به آنچه طی سالهای اخیر در دنیای تکنولوژی رخ داده است، دیگر نباید از هیچ چیز تعجب کرد. اکنون یکی از اساتید دانشگاه آکسفورد بر این باور است که هوش مصنوعی احتمالا به مرحله ای خواهد رسید که در آن رایانه ها از آگاهی و هشیاری کامل برخوردار خواهند بود و در آن مرحله باید با آنها شبیه به یک موجود زنده و دارای حقوق خاص خود رفتار کرد.

«مارکوس دو ساتوی» استاد دانشگاه آکسفورد در حوزه درک عمومی از علم است. آنگونه که نشریه «تلگراف» گزارش داده است، وی این ایده را اخیرا طی یک سخنرانی در فستیوال Hay Literary در انگلستان بر زبان آورده است. این ایده ای است که دو ساتوی در کتاب خود تحت عنوان What We Cannot Know پرورانده است و در این کتاب بیش از همه به دنبال این موضوع میگردد که چه زمانی یک گجت همچون تلفن هوشمند، صاحب آگاهی و هشیار تلقی میشود.

زمانی تعریف هشیاری یا آگاهی کاری بسیار دشوار بود و دست و پنجخ نرم کردن با این مفهوم مستلزم فلسفیدن! اما واقعیت این است که امروزه علم توانسته است به جایگاهی برسد که آگاهی و هشیاری را اندازه گیری کند. 

ساتوی میگوید: ما در یک عصر طلایی به سر میبریم، شبیه به دوره ای که گالیله به تلسکوپ دست پیدا کرد. اکنون ما یک تلسکوپ در اختیار داریم که با آن میتوانیم درون مغز را با دقت تماشا کنیم و این تلسکوپ به ما فرصت داده است تا چیزهایی را ببینیم که پیش از این هرگز قادر به دیدن آنها نبوده ایم.

کافی است زمانی را تصور کنید که هوش مصنوعی به جایگاهی خواهد رسید که حتی از من و شما هم باهوش تر باشد – با توجه به اتفاقات اخیر این زمان زیاد دور نیست. در این زمان گجت های مورد استفاده ما نظیر گوشی های هوشمند به این موضوع واقف خواهند بود که از ما باهوش تر هستند. این موضوع هم امتیازاتی برای آنها دارد و هم میتواند منجر به مغرور شدن آنها شود. 

این موضوع بسیار جالب خواهد بود که یک روز صبح از خواب بیدار شوید و گوشی هوشمند گلکسی شما برای خودش این حق را قائل شده باشد که دیگر از دستورات شما پیروی نکند و بنا به تشخیص خود آن چیزی را که دلش میخواهد انجام دهد! یا تصور کنید که یک روز آیفون شما خسته از کار سر شما فریاد بزند: من Siri نیستم که تو فکر میکنی! من Siri هستم دارای هوش و احساست و واقف به حقوق شخصی خودم!

معیار فعلی نزد دانشمندان برای سنجش میزان هوشیاری و آگاهی این است که موجود مورد مطالعه ادراک و حسی راجع به خود داشته باشد و به عقیده ساتوی آنگونه که در کتاب خود تشریح کرده است در آینده نزدیک دستگاه های هوشمند ما یک چنین شرایطی خواهند داشت. 

شاید اکنون همه این ها برای شما حکم تخیلات و اراجیف را داشته باشد. موضوعاتی که تنها در فیلم های علمی تخیلی هالیوود قابل قبول است. اما یک سوال ساده: چه کسی فکر آن را میکرد که یک روز هوش مصنوعی گوگل قادر به سرایش شعر و یا ساخت موسیقی باشد؟

پس اگر در آینده نزدیک گوشی هوشمند شما برای شکایت از دست شما با یک وکیل تماس برقرار کرد، شگفت زده نشوید. چون به گفته ساتوی ما در حال ساخت پدیده ای هستیم که اکنون ما را شگفت زده میکند و احتمالا در آینده ما انسان ها را ورشکست میکند.