کمیسیون حقیقت یاب: کندز در نتیجه ضعف مدیریتی سقوط کرد

امرالله صالح، رییس کمیسیون حقیقت یاب سقوط کندز امروز (شنبه) در یک نشست خبری اعلام کرد که در فاجعه کندز هیچ نوع معامله و دسیسه‌یی در کار نبوده، بلکه این شهر در نتیجه ضعف مدیریتی به دست طالبان افتاده است.

آقای صالح گفت که کمیسیون کاملن مستقل کار کرد و گزارش نهایی آن نیز بدون دخالت حکومت نشر شده است.

امرالله صالح و فاروق وردک که به گونه مشترک ریاست این کمیسیون را به عهده داشت؛ اما صالح گفت که آقای وردک در سفری در خارج از کشور است؛ اما تمام اعضای این کمیسیون به گزارشی که منتشر می کنند متعهد و مسوول هستند.

رییس کمیسیون حقیقت یاب افزود که شورای امنیت و اعضای این شورا به نقد گرفته شده و در مورد صلاحیت و عملکردهای مسوول در رده‌ی مقام‌های ارشد حکومتی توضیح خواسته شد.

آقای صالح گفت: “اخیراً شایعاتی در مورد ستون پنجم، دسیسه یا فروختن شهر کندز مطرح شده بود؛ اما کمیسیون حقیقت یاب دریافته که شهر کندز در نتیجه معامله یا فروختن سقوط نکرده است.”

گزارش کمیسیون حقیقت یاب در 200 صفحه تهیه شده و خلاصه و تحلیل‌های کمیسیون در 30 صفحه در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته است.

صالح در بخشی از صحبت هایش تاکید کرد که در نتیجه دستکم 42 روزکار، بیش از دو هزار اسناد ممد به دست آمده و از مجموع آن کمیسیون گزارشی 200 صفحه را به حکومت ارایه کرده است.

در گزارش کمیسیون آمده است:

صالح تاکید کرد که ارزیابی از سطح استراتژیک از کابل آغاز شد و تا حد مصاحبه با مردم و مقام‌های محلی ولایت کندز ادامه داشت.

کار کمیسیون در هجدهم ماه میزان سال جاری آغاز شد و تا هشتم عقرب همین سال کار ادامه داشت، در هفتم عقرب و یک روز

قبل از ختم مهلت ضرب الاجل گزارش به شورای امنیت سپرده شد.

امرالله صالح گفت که بررسی وضعیت پس از تصرف طالبان و جنایاتی که این گروه انجام دادند از توان این کمیسیون به دلیل نبود وقت و کمبود قوای بشری خارج بود.

در جریان کار گزارش هایی از سوی حکومت به دست آمد که در بخش اسناد ممد قرار داده شد (ممد اسنادی است که در کار کمیسیون کمک کرده و از سوی اعضای کمیسیون به عنوان اسنادی اصل در نظر گرفته نشدهاست) همچنان نهادهای خارجی و داخلی نیز اسنادی را ارایه کردند که در بخش ممد قرار داده شد.

طالبان ساعت سه نیمه شب ششم میزان سال جاری حمله خود را بالای شهر کندز آغاز کردند و از چهار سمت هجوم بردند.

دو روایت وجود دارد که یکی بر حضور قبلی طالبان در شهر حکایت دارد و دیگری حمله ناگهانی؛ اما کمیسیون در یافته که طالبان از قبل چنین هدفی داشته اند.

امرالله صالح در جریان گزارش دهی گفت که قبل از حمله طالبان حکومت اشتباهات استراتیژیک انجام داد، ناامنی در اطراف و ولسوالی های ولایت کندز ادامه داشت؛ اما حکومت هیچ اقدامی انجام نداد.

به گفته او پس از بحرانی شدن اوضاع، دولت دست به گروهی بی نظم و ناهماهنگ به نام شورش مردمی را ایجاد کرد، شهر کندز با مساحت خوردی که دارد از قبل در محاصره طالبان در آمده بود.

صالح گفت که بی توجهی دولت به اوضاع ولسوالی های کندز سبب شد تا طالبان بتوانند نیروهای اردوی ملی را پراکنده بسازند و درنهایت از خسته گی نیروهای پولیس ملی و پولیس محلی استفاده کرده و بر شهر حمله کنند.

شهرساعت چهار و نیم صبح به دست طالبان افتاد و طالبان تلاش داشتند که به سوی میدان هوایی و قرارگاه اصلی اردوی ملی حمله کنند.

کمیسیون حقیقت یاب در گزارش خود گفت که ضعف مدیریتی حکومت در چند بخش ظاهر شده است، طالبان سه ماه علیه پولیس محلی جنگید اما دولت توجهی نکرد، طالبان از استراتیژی پراکنده کردن اردو کار گرفت ولی حکومت برنامه ای نداشت، وقتی اردو مصروف جنگ در ساحات همجوار شهر کندز شد، طالبان از خسته گی جنگ سه ماهه پولیس محلی و ملی  استفاده کرده و حمله خود را آغاز کرد.

در این میان ناهمانگی و ضعف مدیریتی نهادهای دولتی به شدت رونما شده؛ اما هیچ سندی در مورد فروش یا دسیسه در سقوط کندز وجود ندارد.

هفتم میزان طالبان با تحکیم مواضع خود در شهر به سوی منطقه دوره یا ساحه ای که در آن میدان هوایی قرار دارد پیش روی کردند.

در گزارش کمیسیون آمده است که ساعت یازده و نیم شب یکشنبه در هفتم میزان حکومت از نیروهای امریکایی در خواست کمک کرد و سپس با حمله هوایی در مقر فرماندهی طالبان در شهر کندز، سرنوشت جنگ تغییر کرد.

کمیسیون گفته است، در سقوط کندز تمام گروه ها و شخصیت هایی که دست داشت شناسایی و شماری از آنان به سارنوالی نظامی معرفی شده اند.

رییس این کمیسیون گفت که ضعف مدیریتی، پیچیده گی ساختاری و امکانات از عوامل اصلی سقوط کندز بود؛ اما فقر، فعالیت افراد مسلح غیر مسوول و ناامنی های ولایت همجوار نیز در این رویداد اثرداشته است.

آقای صالح پیچیده گی ساختاری را به ناهماهنگی و تاثیر گذاری روابط شخصی در ایام بحران و درخواست های کمکی تعبیر کرده و گفت که در زمان جنگ کسی نمی داند که از کدام مقام دستور بگیرد و هر کس براساس روابط نزدیکی که با کسی دارد جنگ را رهبری میکند.

شورای امنیت به ریاست محمد اشرف غنی در جریان 22 روز گذشته و در سه جلسه متواتر این گزارش را مطالعه کرد و در نهایت وعده سپرد که پس از ارایه گزارش به رسانه ها، بسته اجرایی خود را در مورد رسیدگی به وضعیت امنیتی کشور ارایه کند.

گروه خاکستری

امرالله صالح در جریان ارایه گزارش کاری کمیسیونش از گروه خاکستری یاد کرد و در تعبیر آن گفت: “گروه خاکستری افرادی هستند که نه سیاه اند و نه سفید، مفاد خود را در دولت ضعیف می دانند، مخالف دولت نیستند اما به گونه گسترده در ملیشه سازی و ناامن کردن اوضاع دست دارند.”

او تاکید کرد که افراد گروه خاکستری فساد را تقویت می کنند و در نهایت از حلقاتی در داخل کابل حمایت می شوند.

به گفته صالح در نتیجه فعالیت گروه خاکستری نهادهای عدلی و قضایی در کندز به شدت ضعیف شده و نهادهای امنیتی در کنار جنگ با طالبان مصروف مهار کردن این گروه نیز هستند.

رییس کمیسیون حقیقت یاب گفت که چگونه گی برخورد با این گروه و نابود کردن آن در بسته پیشنهادی کمیسیون به حکومت مطرح شده و انتظارمی رود که در نهایت حکومت برنامه ای برای نابود کردن آن داشته باشد.

مردم کندز چه می خواهند؟

در حاشیه ارایه این گزارش مطرح شد که مردم کندز با اعضای کمیسیون دیدارهای گسترده داشته و آنان حمایت خود را از نظام مشروع و با قاطعیت مطرح کرده اند.

امرالله صالح از قول یکی از زنان کندزی گفت که مردم کندز نان و آب نمی خواهند فقط از حکومت تقاضا دارند که با استفاده از مشروعیت صلابت و قاطعیت خود را عملی کند.

با ارایه این گزارش قرار شده که حکومت وحدت ملی بسته اجرایی خود را درمورد خواسته های مردم و تامین امنیت شهرها با مردم شریک کند.

اعضای کمیسیون حقیقت یاب گفتند که تمام خواست ها و مشورها در اختیار شورای امنیت قرار داده شده است.