از رسانه‌های اجتماعی چگونه استفاده کنیم؟
ادره‌ی حمایت کننده رسانه‌های آزاد افغانستان امسال از هفته‌ی رسانه‌های اجتماعی زیر شعار “اختلاف نظرات در شبکه‌های اجتماعی به معنای دشمنی نیست” تجلیل کرد.
در حال حاضر بیش از یک میلیون و 300 هزار نفر در افغانستان از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.
فیس‌بوک و تویتر از پُرطرفدار ترین شبکه‌های اجتماعی در افغانستان به شمار می‌رود و به گفته ناظران، مردم کشور با شوق و علاقهمندی ویژه این شبکه‌ها را دنبال می‌کنند.
فیس بوک از اوایل سال 2004 میلادی آرام آرام در میان مردم افغانستان جای باز کرد و سپس تویتر نیز به عنوان آدرسی برای اطلاع رسانی دقیق در میان شهروندان این کشور طرفدار پیدا کرد.
دیگر رسانه‌های اجتماعی نیز در افغانستان طرفدارانی دارند؛ اما نظر به اشتراک گسترده مردم و تاثیر گذاری آن در رویدادهای داغ جامعه، این دو شبکه از محبوبیت خاصی برخوردار استند.
در این مدت از شبکه‌های اجتماعی در افغانستان به گونه‌های مختلف استفاده شده و در برخی موارد تاثیر گذاری خوبی نیز برای براورده شدن خواسته‌های مردم از نظام، داشته است.
مجیب خلوتگر رییس موسسه نی گفته است که رسانه‌های اجتماعی جایگاه خود را یافته‌اند و در زمینه‌های دادخواهی، آموزش و پرورش، تفریح، بازتاب واقعیت‌ها، مبارزه با فساد و قانون شکنی، گزارش‌دهی شهروندی و سایر مسایل تا حال نقش موثر داشته‌اند.
اما استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای افغان‌ها ساده نیست.
هزینه استفاده از این شبکه‌ها بسیار گران‌تر از کشورهای دیگر است.
براساس آماری که نی ارایه کرد، سرعت انترنت در افغانستان در مقایسه با یک کشور اروپایی 50 برابر کمتر است، در حالی که قیمت انترنت نسبت به همان کشور، صد برابر بیشتر می‌باشد.
کاربران شبکه‌های اجتماعی می‌گویند این شبکه‌ها به عنوان ناظر بر عملکردهای مقام‌های دولتی عمل کرده و کارکردهای ناشایسته آن‌ها را نقد کرده است.
بشیر احمد یاوری، خبرنگار می‌گوید با آن‌که این شبکه‌ها ضعف‌هایی دارند ولی تاثیرات مثبتی نیز به جا گذاشته‌اند.
آقای یاوری افزود: “در بعضی موارد این شبکه‌ها حکومت را بسیار زیاد زیر فشار قرار داده است. ما دیدیم که اگر این شبکه‌ها نمی‌بودند، صدها پرونده و قضیه فساد را حکومت فراموش می‌کرد. رسانه‌های اجتماعی در راستای اصلاح کردن مقام‌های حکومت بسیار نقش داشته است.”
اما در برخی موارد کاربران شبکه‌های اجتماعی با پخش و نشر خبرهای بی‌اساس و شایعه‌پراکنی‌ها تاثیرات سوء بر روان جامعه داشته و منجر به نفاق‌افکنی و فاصله‌دهی بین حلقات اجتماعی شده است.
با وجود موثریت شبکه‌های اجتماعی، کاربران این شبکه‌ها گاهی وارد حریم شخصی زندگی دیگران می‌شوند و دست به توهین و تحقیر می‌زنند.
ایجاد صفحات مجازی تقلبی به نام افراد مشهور و بدنام‌سازی آن‌ها مورد دیگری است که دردسرهایی را به همراه داشته است.
هتک حرمت دیگران نیز بخشی از سوءاستفاده از شبکه‌های اجتماعی است.
وزارت اطلاعات و فرهنگ می‌گوید طرحی برای قانونمند شدن فعالیت شبکه‌های اجتماعی روی دست گرفته شده است.
مژگان مصطفوی، معین نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ گفت: “خوب است که ما با توجه به ارزش‌های یک جامعه اسلامی و سنتی‌ای که داریم، قانونمند شدن شبکه‌های اجتماعی را داشته باشیم. این به معنای محدود کردن آزادی بیان نیست بلکه ما می‌خواهیم که به حقوق افراد دیگر صدمه وارد نشود.”
معین وزارت اطلاعات و فرهنگ گفت قرار است فصل جدیدی در قانون رسانه‌های همگانی زیر عنوان شبکه‌های اجتماعی افزوده شود. اما هنوز جزییات قانونمند شدن فعالیت در رسانه‌های اجتماعی مشخص نشده است.
