عضویت دایمی در شانگهای، چرا برای افغانستان مهم است؟

محمد اشرف غنی، رییس جمهور افغانستان در نهم جولای سال جاری میلادی، در راس یک هیات بلند پایه دولتی به شهر اوفای روسیه، محل برگزاری نشست سران کشورهای عضو شانگهای رفت.

sco-india-modi759

در این نشست، اعضای دایمی و ناظر در سازمان همکاری‌های شانگهای حضور داشتند و همزمان با آن، نشست کشورهای عضو بریکس نیز برگزار شد.

نشست امسال شانگهای از چند زاویه برای کشورهایی که عضویت دایمی و عضویت ناظر را دارند با اهمیت بود رهبران آنان تلاش می‌کردند تا جدی ترین نگرانی‌ها و با ارزش ترین خواسته‌های خود را با همکاران منطقوی شان مطرح کنند.

در قدم اول مشکلات امنیتی و نفوذ گروه‌های تُندرو مسلح در منطقه و دیگری گسترش همکاری‌های اقتصادی، فرهنگی و تبادلات بازرگانی.

این دو موضوع برای هیات افغانستانی هم از اهمیت بالایی برخوردار بود، دولت افغانستان تلاش دارد تا با ارایه پیشنهادات و طرح‌های جدید عضویت دایمی سازمان شانگهای را کسب کند و همچنان در چارچوب این نهاد، بتواند در مقابله با ناامنی و تامین صلح، کشورهای منطقه را برای خود پشتیان محکم بسازد.

با توجه به تاریخچه سازمان شانگهای که در سال 2001 از سوی کشورهای چین، روسیه، قزاقستان، قرغیزستان، تاجیکستان و ازبیکستان پایه گذاری شد، هر نوع تفاهم در بخش‌های سیاسی، امنیتی، فرهنگی و اقتصادی میان آنان، می تواند برای افغانستان نیز با اهمیت باشد.

نکاتی که در نشست امسال شانگهای بیشتر در محافل سیاسی و مجالس عمومی منطقوی بحث شد، خروج نیروهای ناتو از افغانستان و انتقال کامل مسوولیت های‌ امنیتی به نظامیان افغانستان بود.

روسیه و چین که نقش تعیین کننده در سازمان همکاری‌های شانگهای دارد، با نگرانی‌ که در مورد افزایش ناامنی‌ها و خلای امنیتی پس از خروج ناتو از افغانستان در چهره دارند، تلاش دارند تا راه بدیلی برای حفظ ثبات در منطقه از طریق افغانستان پیدا کنند.

احتمال می‌رود که همزمان با خروج نیروهای غربی از افغانستان، نقش سازمان همکاری‌های شانگهای در منطقه، بویژه در افغانستان تقویت یابد. افغانستان از یک سال بدین سو تلاش ورزیده است با وارد شدن در این سازمان به عنوان عضو اصلی از پتانسیال‌های این سازمان در منطقه بهره جوید.

افغانستان فعلا به عنوان عضو ناظر در کنار پاکستان، ایران، هند و منگولیا در جلسات این سازمان شرکت می‌کند.

انتظارها بر این بود که در نشست امسال در اوفا، هند و پاکستان که سال ها برای عضویت دایمی در شانگهای لابی گری کرده اند، به آرزوی خود برسند که اگر این موضوع نهایی شود، حضور افغانستان در این سازمان به عنوان عضو دایمی اهمیت سیاسی مهمی را نیز به ارمغان خواهد آورد.

بحث دیگر اینکه، کشورهای عضو شانگهای تلاش می کنند تا در کنار مسایل امنیتی، فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی و بازرگانی با یکدیگر را ارجعیت بدهند که بلامانع، این موضوع نیز برای افغانستان، به عنوان کشوری که مجرای تجاری کشورهای منطقه دانسته می‌شود، از اهمیت خاصی برخوردار خواهد بود.

افغانستان با استفاده از این گزینه، می تواند از فرصت‌هایی که کشورهای رو به توسعه و قدرتمند منطقه که برای گسترش همکاری‌های شان ایجاد می‌کنند، به بهترین وجه سود برده و مفاد کلانی از کمربند راه ابریشم جدید چین و اتحادیه اروآسیا به دست آورد.

با توجه به نکات فوق، رابطه افغانستان با کشورهای عضو شانگهای، روند رو به رشد دارد و افغانستان می تواند در سال های آینده با حضوری پُر رنگ تر و با ارایه طرح ها و کارکردهای موثرتر، نقش خود را در این سازمان کلیدی ساخته و به کشوری به عنوان محراق کشورهای عضو شانگهای مبدل شود.

مطالب مرتبط